στη χαρά και στη λύπη...

Την ψυχή την έχουμε κατά καιρούς.
Κανείς δεν την έχει συνεχώς
και για πάντα.
Μέρες ολόκληρες,
χρόνια ολόκληρα
μπορούν να περάσουν χωρίς αυτήν.
Καμιά φορά μόνο στους ενθουσιασμούς
και στους φόβους της παιδικής ηλικίας
θα φωλιάσει για περισσότερη ώρα.
Καμιά φορά μόνο στην έκπληξη
που είμαστε γέροι.
Σπάνια μας συνοδεύει
στις επίπονες ασχολίες,
όπως η μετακίνηση των επίπλων,
το κουβάλημα των αποσκευών
ή η μακρινή οδοιπορία σε στενά παπούτσια.
Τις στιγμές που συμπληρώνουμε ερωτηματολόγια
ή λιανίζουμε το κρέας
κατά κανόνα έχει ρεπό.
Στις χίλιες συνομιλίες μας
συμμετέχει σε μία,
κι αυτό όχι απαραίτητα
γιατί προτιμά τη σιωπή.
Όταν το σώμα αρχίζει να μας πονά και να πονά,
αθόρυβα εγκαταλείπει το πόστο της.
Είναι ιδιότροπη:
δεν της αρέσει να μας βλέπει μέσα στο πλήθος,
Η χαρά και η λύπη
δεν είναι γι'αυτήν δύο διαφορετικά συναισθήματα.
Μονάχα όταν συνδέονται
στέκεται δίπλα μας.
Μπορούμε να βασιζόμαστε σ'αυτήν
όταν δεν είμαστε σίγουροι για τίποτα
και περίεργοι για όλα.
Από τα υλικά πράγματα
αγαπά τα ρολόγια με εκκρεμή
και τους καθρέφτες που με ζήλο δουλεύουν
ακόμα κι όταν κανείς δεν κοιτάει.
Δεν μας λέει από που έρχεται
και πότε πάλι θα εξαφανιστεί,
ολοφάνερα όμως περιμένει τέτοιες ερωτήσεις.
Φαίνεται πως όπως
αυτή σ'εμάς
έτσι κι εμείς σ'εκείνη
είμαστε χρήσιμοι σε κάτι.


«Η ψυχή» της Βισλάβα Σιμπόρσκα, είναι ένα ποίημά της, όπου μιλά για την ψυχή όχι ως μόνιμη και δεδομένη παρουσία, αλλά ως κάτι που έρχεται και φεύγει, εμφανίζεται μόνο σε συγκεκριμένες στιγμές της ζωής μας —στις εκπλήξεις, στην παιδική ηλικία, στην απορία, στη σιωπή.

Για σένα και για την ψυχή μας

διαβάζοντας αυτό το ποίημα ένιωσα πόσο παράξενη είναι η ψυχή — έρχεται και φεύγει, σαν επισκέπτρια..δεν είναι πάντα εδώ· μα όταν σε κοιτάζω, νομίζω ότι είναι η μόνη στιγμή που δεν φεύγει ποτέ...ίσως γιατί μαζί σου η ψυχή μου δεν χρειάζεται να κρυφτεί, ούτε να ξεκουραστεί...η ποιήτρια λέει πως η ψυχή μας συνοδεύει σπάνια στις επίπονες δουλειές και ακόμα πιο σπάνια στις συνομιλίες μας....κι όμως, όταν μιλάω σε σένα — ακόμα και στη σιωπή σου — νιώθω να με διαπερνά, νιώθω ότι οι χαρές και οι λύπες που μοιραζόμαστε δεν είναι πια αντίθετες αλλά ένα σώμα, μία αναπνοή....σκέφτομαι καμιά φορά ότι κι εμείς, όπως η ψυχή στο ποίημα, περιμένουμε τις σωστές ερωτήσεις, τις ερωτήσεις που δεν ψάχνουν απαντήσεις αλλά απλώς θέλουν να μας κρατήσουν μαζί....κι αν η ψυχή αγαπά τα ρολόγια και τους καθρέφτες, εγώ αγαπώ τις στιγμές που το ρολόι σταματά και ο καθρέφτης δεν με νοιάζει — γιατί σε βλέπω εσένα....ίσως τελικά η ψυχή, όπως την περιγράφει το ποίημα, να μην είναι κάτι ξέχωρο από εμάς, αλλά το άγγιγμα που αφήνουμε ο ένας στον άλλο....κι αν αυτό είναι αλήθεια, τότε η ψυχή μου είναι πάντα εκεί όπου είσαι εσύ....

στο περβάζι εκείνου του παραθύρου,

όπου φύσηξε πρώτη φορά το γέλιο σου,

ακόμα φυλάει η σιωπή μας

τη ζέστη των χεριών που σμίξαν....

Ιλυ...